Szanowni Państwo

Podejmując decyzję o emigracji trzeba się liczyć z wieloma zmianami, które nastąpią w życiu wyjeżdżających – od miejsca zamieszkania, przez pracę, do konieczności funkcjonowania w nowej kulturze i używania innego języka. Osoby dorosłe dzięki edukacji mają dobrze opanowaną polszczyznę i zazwyczaj wierzą, że na obczyźnie pozostanie ona w tej samej postaci. Tak się jednak nie dzieje, ponieważ poza macierzystym krajem język ulega licznym transformacjom, a czasem zubożeniu, oddalając się stopniowo od swojej pierwotnej postaci. Polszczyzna zagranicą nie dotrzymuje kroku naturalnemu rozwojowi języka, ulegając swego rodzaju zamrożeniu. Mimo iż nie stanowi – jak w Polsce – środka komunikacji we wszystkich sytuacjach pomiędzy wszystkimi jej uczestnikami, pozostaje dla nich językiem ojczystym. Dla ich dzieci jednakże staje się językiem odziedziczonym (JOD), przybierającym postać MJOD (mówionego JOD) lub EJOD (edukacyjnego JOD), który można opanować tylko w szkole. Zarówno dorośli jak i ich potomstwo często mieszają języki: własny z kodem kraju osiedlenia oraz z innymi językami mniejszościowymi, z czego powstaje język polonijny. Jest on charakterystyczny dla danego terytorium, gdzie służy Polakom do porozumiewania się tylko między sobą. Niedostateczna znajomość języka kraju osiedlenia u dorosłych, a polskiego u dzieci blokuje możliwość wystąpienia dwujęzyczności (bilingwizmu).